In Memoriam Ursula Voorhuis 1932 -2021


Veel van onze leden zullen Ursula op de een of andere manier weleens ontmoet hebben. Twee keer is er bij haar in St. Agatha een drukbezocht huisbezoek geweest. Overal waar etnografica te vinden was, was ze aanwezig, altijd opzoek naar bijzondere etnografica, hetgeen resulteerde in een enorme verzameling West-Afrikaanse objecten. Ze werd weleens de Grand Old Lady of Yoruba Art genoemd.


Als persoon was Ursula een zeer veelzijdig iemand, sociologe, reisde veel, heeft meerdere galerieën met etnografica gehad (Nijmegen 2, Berg en Dal, St. Agatha), museumrondleidster in Spanje en Indonesië, tentoonstellingsmedewerkster van het Afrika Museum in Berg en Dal (1963-1965), lerares Maatschappij en Cultuur aan de Pedagogische Academie De Klokkenberg in Nijmegen ……….

Beter met de warme dan met de koude hand”.

De galerie in Nijmegen was in de zeventiger jaren op zaterdagmiddag een zoete inval en wel zodanig dat bezoekers dachten dat het een café was. Ze exposeerde met haar etnografische objecten regelmatig in diverse musea in binnen- en buitenland. Haar verzameling omvatte zo’n 6000 stukken, voornamelijk uit West-Afrika, van hele kleine bronzen van de Senufo, 550 Ibeji’s, tot levensgrote beelden en verandapalen en alles wat daar qua formaat maar tussen zit. Een aantal stukken heeft in de afgelopen jaren een nieuwe bestemming gekregen. Ze heeft in de loop van haar leven een aanzienlijke collectie kralen en sieraden verzameld. De afgelopen jaren liet ze al haar bekenden een sieraad uitzoeken met de opmerking: “Beter met de warme dan met de koude hand”.

Museale collectie

Ursula vond dat ze een museale collectie had met niet alleen beelden, maar ook veel gebruiksvoorwerpen. De laatste jaren was ze vooral bezig haar collectie een goede bestemming te geven. Haar plan was de collectie in vier gelijke delen te verdelen en daar dan musea voor te zoeken. Als gevolg van de Covid-19 pandemie is dit op niets uitgelopen. Op moment van dit schrijven zijn er nog verschillende opties mogelijk wat er met haar verzameling gaat gebeuren. Omdat daar nog gesprekken over gevoerd gaan worden, kunnen we daar nu niets over zeggen.

“Ik ben er klaar voor…”

De laatste maanden van haar leven heeft ze in een verzorgingstehuis doorgebracht, maar een hechte groep van vrienden (o.a. oud studenten van haar met wie ze nog altijd contact had) zorgde ervoor dat ze dagelijks bezoek kreeg.
Haar laatste opmerking was: “Ik ben er klaar voor…”


In de kerstnacht heeft ze ons vredig verlaten.

Weergaven: 341

50 Nigeriaanse volkeren in beeld

Het Natuurhistorisch en Volkenkundig Museum opent zijn deuren weer, en wel met een nieuwe tijdelijke expositie “50 Nigeriaanse stammen in beeld”. De gehoorzaal van het museum is heringericht om plaats te maken voor ruim 80 traditionele, tribale kunststukken uit Nigeria.

Bekijk hier een impressie van de expositie.

De expositie is samengesteld in samenwerking met de in Oudenbosch wonende bruikleengever, Peter de Jeu. Peter heeft zijn werkzame leven grotendeels in Nigeria doorgebracht en heeft daar zijn passie voor de tribale kunst ontwikkeld. Hij heeft kunst verzameld tijdens vele bezoeken aan een groot aantal Nigeriaanse volkeren. Hij heeft daarover zelfs een vijftal indrukwekkende boeken samengesteld die de kunst van ruim 500 volkeren en clans van A-Z belichten.

De geschiedenis van Sub-Saharaans Afrika kent relatief weinig geschreven geschiedenis, veel hiervan is alleen bekend via de overlevering. Ook de tribale gebruiken en de verhalen van de Nigeriaanse volkeren maken hier deel van uit en zijn belangrijk om te koesteren en te delen. Lees verder onder de foto.

De Nigeriaanse beelden, maskers en andere kunstvoorwerpen zijn niet gemaakt en gebruikt als decoratie, maar hebben een functie gehad in het tribale leven. De meeste volkeren vieren jaarlijks verschillende festivals, veelal in relatie met de oogst. Hierbij worden beelden en maskers gebruikt, vaak wordt ermee gedanst. Daarnaast worden de kunsttukken ook gebruikt bij belangrijke gebeurtenissen in het leven van de mensen, zoals geboortes, huwelijken en begrafenissen.

Tot de topstukken die te zien zijn in het museum behoort bijvoorbeeld een uitgebreid gedecoreerde paleisdeur, kunstig vervaardigd uit één stuk hout door de beroemde Yoruba meester-houtsnijder Olowe of Ise. Andere indrukwekkende stukken behoren tot de Nok-cultuur, een oude ijzertijd cultuur op het Benue Plateau van Nigeria die bestond tussen ongeveer 500 v.Chr. en 200 n.Chr. De beelden stellen een filosoof voor en het oudste terracotta beeld dat hierbij hoort is ca. 2100 jaar oud.

Net als alle musea in Nederland beleeft het NVMO een moeilijke tijd door alle beperkingen en de verschillende lockdowns. Achter de schermen is geprobeerd zoveel mogelijk door te werken, deze laatste maanden met het inrichten van de nieuwe expositie. Het NVMO hoopt hiermee een nieuwe impuls te geven aan het publiek om weer musea te komen bezoeken.

Het museum aan de Markt 30a is elke woensdag en zondag geopend van 13.30 tot 16.30 uur.

Weergaven: 138

Hulp gevraagd bij de vormgeving van ons kwartaalblad Tribale Kunst

Wij zoeken iemand die mee wil werken aan de vormgeving van ons kwartaalblad Tribale Kunst. Dit mag ook iemand van buiten onze vereniging zijn!. Enige ervaring met Adobe Indesign of Adobe Photoshop of bijvoorbeeld Publisher zou heel mooi zijn, maar grote leergierigheid is ook een aanbeveling.
U krijgt de beschikking over een professioneel programma.
Wij komen vier keer per jaar bij elkaar voor een fysiek redactie overleg. (Reiskosten worden vergoed). Daarnaast vanzelfsprekend contact via telefoon, Zoom en Mail.
De samenwerking in de redactie is erg goed en de bijeenkomsten zijn er plezierig.
Uiteraard krijgt dit redactielid ook inbreng in de inhoud van het blad.

Heeft u interesse in deze werkzaamheden of weet u iemand die dit misschien zou willen, laat dan een hier een bericht achter.

Weergaven: 78

BRAFA verplaatst naar 19 – 26 juni

Brussel, 14 december 2021 – Het bestuur van BRAFA heeft op 14 december unaniem besloten om de 2022 editie van de internationale kunstbeurs door te laten gaan van zondag 19 juni tot en met zondag 26 juni. Eerder werd de januari-editie van de beurs uitgesteld vanwege de verslechterende gezondheidssituatie in België en Europa. Een nieuw hoofdstuk wordt begonnen met de verhuizing van Tour & Taxis naar Brussels Expo op het Heizelplateau ten noorden van de Belgische hoofdstad, nabij het wereldberoemde Atomium.  www.brafa.art


Uitstel van de beurs tot juni 2022
In een elegante setting de werken persoonlijk kunnen zien en ontdekken, is een van de grote troeven van onze beurs. BRAFA is en blijft een bevoorrecht ontmoetingspunt voor exposanten, verzamelaars en kunstliefhebbers die de beurs vooral waarderen om haar eclecticisme en gezellige sfeer. We vonden het dan ook belangrijk om een voortreffelijke plaats te vinden in de evenementenkalender die herhaaldelijk wordt verstoord door de pandemie. De maand juni ligt ver van de heropleving van COVID-19 tijdens de wintermaanden. Het leek ons de meest geschikte maand om de beurs in optimale omstandigheden te organiseren en bezoekers de kans te bieden de verschillende tentoonstellingen en culturele evenementen te ontdekken die in die periode in België gehouden worden.’, legt Harold t’Kint de Roodenbeke, voorzitter van BRAFA, uit.

De nieuwe datum voor BRAFA 2022 is zondag 19 juni tot en met zondag 26 juni.

Lees verder onder de afbeelding



Een nieuwe locatie voor BRAFA
Vanaf juni 2022 verandert BRAFA ook van locatie. De eerste editie ontstond in 1956. De beurs werd gedurende 11 jaar gehouden in zaal Arlequin van de Louizagalerij, verhuisde 35 jaar naar het Paleis voor Schone Kunsten in Brussel en daarna bijna 20 jaar naar Tour & Taxis. BRAFA begint nu een nieuw leven in Brussels Expo op het Heizelplateau ten noorden van de Belgische hoofdstad.

Beatrix Bourdon, Managing Director van BRAFA, bevestigt: ‘We hebben het geluk gehad om al bijna 18 jaar te kunnen samenwerken met Nextensa, de eigenaar en beheerder van Tour & Taxis. Maar deze site heeft nu andere ambities voor een visie op langere termijn. Vanaf dat moment zijn we op zoek gegaan naar een locatie in Brussel die groot genoeg was om al onze exposanten en bezoekers te verwelkomen en onze keuze viel natuurlijk op Brussels Expo op het Heizelplateau. Een iconische tentoonstellingslocatie met ruimtes die geschikt zijn voor een internationale beurs als de onze die tussen 12.000 en 18.000 m² grondoppervlakte vereist.’ 

Met zijn ligging dicht bij het centrum van Brussel en zijn talrijke toegangs- en parkeermogelijkheden (op 20 minuten van de internationale luchthaven Brussels Airport, op 20 minuten van station Brussel-Zuid, het aankomstpunt van de Eurostar en de Thalys, en dichtbij invalswegen en het openbaar vervoer …) werd deze locatie ontworpen om verschillende internationale beurzen en evenementen te organiseren.

Brussels Expo staat bekend om zijn prestigieuze verleden met als boegbeeld het Atomium, symbool van Expo ’58. De infrastructuur van zijn tentoonstellingshallen is in feite een erfenis van de Wereldtentoonstellingen van 1935 en 1958 in Brussel. De gevels getuigen van de flamboyante art-deco architectuur die zich in de jaren 30 in Brussel ontwikkelde. 

BRAFA begint een nieuw hoofdstuk in haar geschiedenis en zet haar missie voort om een internationale beurs van steeds hogere kwaliteit te bieden dankzij een strenge selectie van deelnemende galeries, uitzonderlijke kunstwerken, een onberispelijke organisatie en een elegante sfeer die haar telkens omtoveren tot een Europese plek voor kunstzinnige ontmoetingen en uitwisselingen waar je niet omheen kunt.

Weergaven: 94

Boek over de symboliek van de Phallus uitgebracht

Mede auteur Philip Van Kerrebroeck

Fallische symboliek is een van de oudste en meest voorkomende motieven in religie, cultuur en kunst: de vroegst bekende voorstellingen gaan terug tot de prehistorie. Begonnen als een symbool van vruchtbaarheid, heeft de fallus talloze interpretaties ondergaan in de manier waarop het wordt waargenomen, en de symbolische betekenis ervan varieert ook tussen culturen. In het westen wordt de erotische symboliek van de fallus vaak benadrukt, terwijl in India de meest voorkomende representatie van de fallus religieus is, in de vorm van de lingam, geassocieerd met Shiva. Pha(bu)llus maakt gebruik van het ingewikkelde netwerk van ideeën en overtuigingen over de fallus om een fascinerende kijk te geven op het meest geobsedeerde lichaamsdeel in de menselijke geschiedenis.

Het boek telt 287 pagina’s en is in het Engels geschreven. Het is als hardcover verkrijgbaar, maar ook als Epub bij o.a. Bol.com, Amazon en Libris.

Weergaven: 141

Strijd om Mexicaans cultuurgoed

Beoordeling: Mexicaanse regering roept op tot het annuleren van een geplande veiling door de opvolger van Gerhard Hirsch. Zie hier het hele bericht.

Volgens de dpa heeft de Mexicaanse regering opgeroepen tot het annuleren van een geplande veiling op 21 september 2021 in München, waarbij tientallen precolumbiaanse kunstvoorwerpen uit Mexico worden geveild. De Mexicaanse minister van Cultuur, Alejandra Frausto, liet het veilinghuis Gerhard Hirsch Nachhaben in München in een brief weten dat 74 artefacten in de catalogus van de geplande veiling waren geïdentificeerd als eigendom van de Mexicaanse natie, zoals haar ministerie maandag aankondigde. In totaal komen op 21 september 324 objecten – zoals figuren, maskers en vaten, ook uit Peru en Bolivia – onder de hamer. De verkoop van de stukken is volgens de Mexicaanse wet strafbaar en draagt ​​ook bij aan smokkel en grensoverschrijdende georganiseerde misdaad, aldus het ministerie van Cultuur.

Desalniettemin is het veilinghuis van plan de veiling te houden en heeft het de volgende verklaring afgegeven:

“Met betrekking tot de aankondiging van de dpa met betrekking tot onze aanstaande veiling met pre-Columbiaanse kunst, willen we het volgende aankondigen: Alle door ons aangeboden objecten hebben bewijs van herkomst dat de objecten zich legaal in Duitsland bevinden. Veilingen zijn geverifieerd door het Art Loss Register.”

Weergaven: 79

Prachtig kennisrijk nieuw boek uit over Akua’ba vruchtbaarheidsbeelden

Presentatie onder meer op de ledenvergadering van de Vereniging Tribale Kunst en Cultuur op 10 oktober aanstaande in Deventer.

De naam Akua’ba is volgens de legende te herleiden naar een onvruchtbare vrouw genaamd Akua (de naam geeft aan dat ze op een woensdag is geboren). Zij ging te rade bij traditionele geneesheer van de Ashanti. Die adviseerde haar naar een houtsnijder te gaan en een beeldje te laten maken dat ze – als een kind – op haar rug bij zich moest gaan dragen. Ze moest het beeldje ook voeden, van sieraden voorzien en op alle manier koesteren en verzorgen als ze met een kind gedaan zou hebben. Aanvankelijk werd ze bespot door de mensen uit haar dorp, maar toen ze zwanger werd en een mooi meisje baarde, verstomde de kritiek. Al snel werd de gewoonte overgenomen door andere vrouwen uit het dorp.

Het boek is in het Engels geschreven en in alle opzichten een visueel en kennisrijk standaard werk over deze bijzondere vorm van tribale kunst.

Het boek telt 300 pagina’s en bevat 170 voorbeelden uit de eigen collectie van Ron van doorn en 90 uit musea over de hele wereld. Het boek kost € 70,- en verzending binnen Nederland € 10,- (maar dat geld ook voor twee boeken. Dus als je kunt combineren met een vriend is dat wat goedkoper). Verzending binnen Europa € 25,-

U kunt het bestellen via www.akuaba-ron.com

Weergaven: 99

Tribale Kunst najaar 2021 is uit!!

Tribale Kunst is het kwartaalblad van onze vereniging Tribale Kunst en Cultuur. In het blad verschijnen artikelen van leden van de vereniging over bijzondere objecten en verzamelingen, maar vooral ook over de culturele achtergrond van de objecten die verzameld worden en van wetenswaardigheden over de antropologie en de kunstwereld .

Het blad wordt volledig door vrijwilligers gevuld, geredigeerd en vormgegeven.

Zie de foto’s bij dit bericht voor een indruk.

U kunt het blad ontvangen door lid te worden van de Vereniging. (€ 35,- per jaar) U krijgt dan gelijktijdig vele andere mogelijkheden voor activiteiten, kennismaking met andere verzamelaars en geïnteresseerden. Wilt u meer weten dan kunt u hier kijken en/of even door onze website bladeren.

Weergaven: 70

Save the Date

Vereniging Tribale Kunst en Cultuur

Voor de Algemene Vergadering hebben we eindelijk een datum weten te kiezen die grote kans heeft om door te kunnen gaan. Wij hopen jullie allemaal op 10 oktober om 11.00 uur aanstaande in Deventer te kunnen ontmoeten. Zet u de datum vast in uw agenda. Alle andere informatie komt via een ledenmail naar jullie toe.

Weergaven: 79

Vereniging Voor Etnografie brengt 9de Jaarboek uit

Bij de Vereniging Voor Etnografie is het jaarboek 2021 verschenen: U kunt het bestellen door  een email te sturen naar de secretaris van de VVE: secretarisvvetnografica@gmail.com

U krijgt dan een mail met de mededeling of het nog beschikbaar is en op welk bankrekeningnummer u het geld kunt overmaken. Vergeet niet uw naam en postadres te vermelden. De kosten bedragen €15,00 + €2,50 verzendkosten   

Zie hieronder de inhoudsopgave

Weergaven: 139

Ontdekking op Sint-Eustatius valt samen met artikel in Tribale Kunst van juli.

Archeologen hebben op een eeuwenoude begraafplaats op Sint-Eustatius in ruim een maand tijd 48 skeletten opgegraven. Mogelijk gaat het om mensen die tot slaaf zijn gemaakt, zeggen de onderzoekers.

Toevalligerwijs valt dit samen met een artikel in Tribale Kunst. Zie hiervoor het vorige bericht en het Zomernummer van Tribale Kunst pagina 36.

Onderstaande tekst is overgenomen van de NOS. U kunt hier een artikel met meer foto’s uit Trouw vinden.

Nabij de plek waar de stoffelijke resten werden aangetroffen, stond in de achttiende eeuw het slavenverblijf op een suikerplantage. De onderzoekers vonden voornamelijk skeletten van mannen. Op één kist werd een munt gevonden uit 1737, met daarop de beeltenis van de Engelse koning George II.

‘Alle verwachtingen overtroffen’

Eind april begon het team dat bestaat uit een groep internationale archeologen met graven in het gebied dat bestemd is voor uitbreiding van het vliegveld van de bijzondere Nederlandse gemeente.

Al snel werden de eerste graven blootgelegd. Volgens Alexandre Hinton, directeur van het St. Eustatius Center for Archaeological Research, overtreft de vondst “alle verwachtingen”. Ze verwacht nog veel meer skeletten aan te treffen, zegt ze tegen persbureau AP. De opgravingen gaan door tot eind juni.

Hinton voorspelt dat er mogelijk zelfs meer graven worden blootgelegd dan op de Newton Plantation op Barbados, een ander Caribisch eiland. Daar werden op een soortgelijke begraafplaats 104 tot slaafgemaakten opgegraven.

Die slavenbegraafplaats leverde wetenschappers een schat aan kennis op, omdat er weinig objectieve informatie beschikbaar is over de leefomstandigheden van slaven in de Caraïben. De meeste verhalen zijn opgetekend door de mensen die aan de macht waren of de plantages beheerden.

Knooppunt wereldhandel

Alexandre Hinton zegt dat de skeletten op Sint-Eustatius onder meer onderzocht zullen worden op dieet, geografische herkomst en mogelijke ziekten. “De eerste analyses tonen aan dat deze mensen van Afrikaanse komaf zijn”, zegt Hinton.

“Verder hebben we twee individuen gevonden met aanpassingen aan het gebit die passen bij West-Afrikaanse tradities. Plantage-eigenaren stonden slaven niet toe dit te doen, waardoor deze personen mogelijk behoren tot de eerste generatie slaafgemaakten die is verscheept naar Sint-Eustatius.”

Sint-Eustatius was in de achttiende eeuw een belangrijk knooppunt voor de wereldhandel, nadat de Nederlandse Republiek een vrijhaven van het eiland had gemaakt. Sint-Eustatius werd ook een doorvoerhaven voor Afrikaanse slaven en tot slaaf gemaakte mensen werkten op de suiker-, tabaks- en katoenplantages.

Het eiland was tot 1816, toen het definitief in bezit kwam van Nederland, afwisselend in Nederlandse, Franse en Engelse handen.

Weergaven: 73

Tribale Kunst van juli is uit. Zie de inhoud hieronder!!

Tribale Kunst is het kwartaalblad van onze vereniging Tribale Kunst en Cultuur. In het blad verschijnen artikelen van leden van de vereniging over bijzondere objecten en verzamelingen, maar vooral ook over de culturele achtergrond van de objecten die verzameld worden of wetenswaardigheden over de antropologie en de kunstwereld .

Er is een kleine voorraad oude nummers  aanwezig. Tegen een geringe vergoeding  kunnen deze worden toegezonden. Informatie over beschikbare nummers en toezending:  tkcredactie@gmail.com .

U kunt het blad ontvangen door lid te worden van de Vereniging. U krijgt dan gelijktijdig vele andere mogelijkheden voor activiteiten, kennismaking met andere verzamelaars en geïnteresseerden. Wilt u meer weten dan kunt u hier kijken en/of even door onze website bladeren.

Weergaven: 75

Oproep van Ron van Doorn om hulp bij een boek over akuaba (akua’mma) van de Asante

Goede morgen, middag of avond.

Ten langen leste, bijna te laat, wil ik graag een oproep doen. We hebben hulp nodig voor een boek over akuaba (akua’mma) van de Asante, dat in September het levens-licht zou moeten zien.

Via bemiddeling van Guy van Rijn is Herbert Cole aangehaakt. Hij is emeritus hoogleraar Afrikaans kunst historicus aan de UC Santa Barbara en heeft meerdere boeken geschreven, waaronder the arts of Ghana(1977) en Maternity(2013). Na een kwalitatieve weging van mijn collectie (ongeveer 160 akua’mma) leken er velen “modern”; mogelijk gemaakt voor de (verzamelaars)markt in plaats van voor traditioneel gebruik. Om onze beweringen te on-derbouwen zijn we op zoek naar zoveel mogelijk (bewezen) oude stukken. Vele museums zijn aangeschreven en geven medewerking. Het blijkt moeilijk oude stukken te vinden. Voor-alsnog hebben we slechts een honderdtal stukken gevonden van voor 1970.

Er zijn uiteraard veel stukken die oud lijken te zijn, maar een datering ontbreekt. Een datering kan zijn: beschreven in een oud boek, binnenkomst in een museum of collectie, oude aankoopnota en dergelijke. Mocht u in het bezit zijn van stukken van bijvoorbeeld ten Houten, galerie Khepri, Kouw, Felius, van Lier, Aaldrink, Lemaire of een van de vele anderen waarvan ik de naam niet weet, of akuaba waarvan redelijkerwijs de ouderdom vast staat en ons wilt helpen, verzoeken wij u contact op te nemen.

Bij gebleken bruikbaarheid ontvangt u uiteraard een gesigneerd exemplaar van het boek. Een voorlopig voorbeeld van een aantal pagina’s over wenkbrauwen en neuzen is bijgevoegd. Alvast onze hartelijke dank, Ron van Doorn. doornron@gmail.com; 06-50878474

Weergaven: 226

Metropolitan Museum in New York erkent oorspronkelijke bewoners met een plaquette

Dergelijke ‘landerkenningen’ zijn al langer gebruikelijk bij musea in Australië en Nieuw-Zeeland. Overgenomen uit de Volkskrant: Anna van Leeuwen 17 mei 2021, 17:08

De plaquette op de gevel van het museum. Beeld Bruce Schwarz/Metropolitan Museum of Art New York
De plaquette op de gevel van het museum.Beeld Bruce Schwarz/Metropolitan Museum of Art New York

Waar bevindt het wereldberoemde Metropolitan Museum of Art zich? Google Maps laat zien: in New York, op Manhattan. Om preciezer te zijn: aan het Central Park, op 5th Avenue. Maar sinds vorige week is het museumgebouw uit 1872 voorzien van een plaquette die bezoekers laat weten: ‘Het Metropolitan Museum of Art is gelegen in Lenapehoking’.

Lenapehoking verwijst naar het gebied van de Lenape, een inheems volk dat woonde aan de oostkust van de VS, tussen Connecticut en Delaware. In de 18de eeuw werden de Lenape met geweld verdreven uit deze regio, waar de grote steden Philadelphia en New York werden gesticht.

Aan deze geschiedenis wil het Amerikaanse museum nu recht doen. Op de plaquette staat: ‘Met respect erkennen en eren wij alle inheemse gemeenschappen – in verleden, heden en toekomst – om hun voortdurende en fundamentele relatie tot de regio.’

Dit soort toelichtingen, ‘landerkenningen’ genoemd (land acknowledgements), zijn al langer gebruikelijk bij musea in Australië en Nieuw-Zeeland. Dat het Metropolitan Museum nu van een plaquette is voorzien, is het vervolg van een andere historische stap. Vorig jaar stelde het museum namelijk voor het eerst een voltijds curator Native American Art aan. Patricia Marroquin Norby (zelf Native American) beloofde bij haar aantreden dat zij in samenwerking met inheemse gemeenschappen zou zorgen voor ‘betekenisvolle systematische verandering’. Met twee collega’s nam zij het initiatief tot de gedenkplaat op de gevel.

Momenteel is in het gebouw aan 5th Avenue de tentoonstelling Art of Native America: The Charles and Valerie Diker Collection te zien. Het gaat om een schenking van ruim honderd kunstvoorwerpen uit vijftig verschillende inheemse Noord-Amerikaanse culturen. Inmiddels wordt gewerkt aan een landerkenningsplaquette voor de dependance in Upper Manhattan. Het woord ‘Manhattan’ komt overigens uit de taal van de Lenape.

Weergaven: 101

Boekjes over kralen en goudgewichten

Hans van der Storm heeft een serie handzame A5 boekjes in eigen beheer uitgegeven. Er zijn momenteel 6 boekjes gereed. Ze beschrijven verschillende aspecten van kralen en Akan goudgewichten. Alle boekjes worden in een kleine oplage gedrukt. Daarom kunnen ze zo nu en dan uitverkocht zijn. Het is altijd mogelijk om van een boekje een PDF te bestellen. Deze zijn op een geschikte computer of tablet te lezen en door te bladeren.

Kijk hier voor meer informatie

Weergaven: 115

Nieuw verschenen boek: Traditionele wapens van Borneo. De uitrusting van de koppensnellers.Deel III: Zwaarden en messen.

Borneo, in grootte het derde eiland op de wereld, herbergt een enorme natuurlijke rijkdom. Woeste oerwouden met een overweldi-gende natuur. Hoge bergen en lange rivieren, bomen die tot in de hemel reiken. Daaronder een vegetatie met talloze planten en bloemen. Dieren in een oneindige variatie, panters, apen, bonte vlinders en prachtige vogels waaronder de neushoornvogel en de argusfazant, heilige vogels voor de bewoners.

Temidden van die woeste natuur hebben zich eeuwen geleden mensen gevestigd. Afkomstig van het vasteland van Azië hebben zij hun weg gevonden naar Borneo en daar hun leven opgebouwd. Een oeroude cultuur met vele volken, talen, kunstuitingen en tradities. Eén van die tradities was het koppensnellen.

De uitrusting van de koppensnellers wordt in deze boekenserie beschreven. Stuk voor stuk gaat het hier, naast het praktische nut, om voorwerpen die als kunstwerk kunnen worden beschouwd. Net als de omringende natuur in een eindeloze variatie en vormenrijkdom.

Verkrijgbaar bij: Sunfield Publishing via een email

Auteur: Albert G. van Zonneveld
Schrijver van onder andere:

Traditionele wapens van Borneo:

  • De uitrusting van de koppensnellers.
  • Deel I, Schilden en krijgskleding
  • Deel II, Speren en blaasroeren

Het internationaal standaardwerk:

  • Traditional weapons of the Indonesian  archipelago

En van

  • Traditionele wapens van Enggano, een verdwenen cultuur van de Indonesische   archipel

Weergaven: 199

Expositie Frank Eerhart: Ferro

https://kunstruimtekuub.nl/ferro-frank-eerhart/

Ferro
Expositie
Frank Eerhart
23 april t/m 6 juni 2021

Ferro’ is een tentoonstelling die, als je al het werk zo bijeen ziet, verwarring oproept. Er is geen eenheid van handeling, plaats en tijd en biedt daardoor bij de eerste, vluchtige observatie geen houvast om de objecten in te delen in vaak onbewuste schema’s.‘Ferro’ is een tentoonstelling die uitnodigt eerst goed te kijken en pas dan de vraag te stellen: wat zie ik hier? Elk object op deze tentoonstelling bestaat uit ijzer of er is ijzer in verwerkt. Vandaar de titel: ‘Ferro’. Eenheid van materiaal is er in ieder geval wel. Dat levert in dit geval ook eenheid van kleur op, alle tinten van bruin, grijs en zwart en daarmee wordt de nadruk gelegd op functie en vorm van het object. Om van ijzerhoudende erts vloeibaar ijzer te maken is heet vuur nodig. Het vergt ambacht- en kunstenaarschap van een smid om daarvan vervolgens driedimensionale objecten te maken. Het smidse werk is bezield werk dat door de eeuwen heen bij elke beschaving in hoog aanzien stond (en staat). Met deze tentoonstelling wordt ook het edele vak van de smid en van de kunstenaar die betekenis aan het object geeft, geëerd.

Objets trouvés

Eenheid van handeling is er niet in deze tentoonstelling omdat de ijzeren etnografische beelden en objecten uit West-Afrika die hier getoond worden en die alle tot de in decennia opgebouwde collectie van Frank Eerhart behoren, gecombineerd worden met ‘objets trouvés’ welke Eerhart door toevoeging of weglating van onderdelen tot een andersoortig object maakt, een andersoortige betekenis geeft. Toch bestaat er gelijkenis tussen beide soorten van objecten, behalve dat ze geheel of gedeeltelijk uit ijzer bestaan, zo veel zelfs dat vaak niet onmiddellijk duidelijk is of we hier met een gesmeed beeldje uit de negentiende eeuw uit een ander continent te maken hebben of met een hedendaags samengesteld beeld uit het atelier van Eerhart in Eindhoven.Daarmee is ook aangegeven dat eenheid van plaats en tijd – West-Afrika en Eindhoven liggen zowel geografisch als qua cultuur een eindje uit elkaar – ver te zoeken is en eigenlijk alleen maar te begrijpen is als de gehele wereld tot plaats van handeling wordt genomen. Dat is wat deze tentoonstelling stimuleert: westerse moderne kunst staat zeer dicht bij objecten uit de etnografica, mede omdat bij het terugbrengen tot de essentie van een beeld, zich een gelijksoortig minimalisme in vorm voordoet. Sinds Picasso zijn (Afrikaanse) kunstobjecten een bron van inspiratie voor het werk van vele moderne en hedendaagse kunstenaars, denk bijvoorbeeld aan het werk van Klaas Gubbels. En de eenheid van tijd waarbij volgens de strikte omschrijving de handeling zich binnen 24 uur dient te ontwikkelen, kan alleen maar worden volgehouden indien eeuwen worden begrepen als een zeer langzaam lopende klok waarbij alle samengebalde kennis, informatie en cultuur uit voorgaande eeuwen, van nabij en van ver weg, ons handelen nu in belangrijke mate beïnvloeden.

Objets cérémonial

En dan is er nog het verschil in ‘bezieling’. De objecten uit West-Afrika zijn veelal ‘objets cérémonial’. Ze zijn spiritueel van aard, er gaat kracht van voorouders en ondersteuning vanuit door de betekenis die eraan gegeven wordt en het zijn (of beter gezegd: waren) ook ruilmiddelen die de vorm van geld hadden: hoe bewerkelijker het object, hoe meer waard. Deze lading hebben de objecten van Eerhart niet maar ook hier, in het gerationaliseerde westen, is het samenleven ondenkbaar zonder de vele dagelijkse symbolen waaraan houvast en kracht wordt ontleend. Zoals een eenvoudige dundoek met wat kleuren en vormen erop dat als nationale vlag het symbool is van eenheid en trots (en strijd en xenofobie). En wordt het belang van (beeldende) kunst niet regelmatig verdedigt tegen kortzichtige aanvallen met de argumentatie dat zij bezieling geeft aan het bestaan, dat zonder kunst een samenleving uiteenvalt in brokken geatomiseerde individuen waar elke samenhang en dus houvast uit verdwenen is, een onleefbare wereld? Behalve het esthetisch genoegen dat gepaard gaat met het zien van de objecten, beoogt deze tentoonstelling aldus de begrippen handeling, plaats en tijd op te rekken tot een tentoonstelling waar de bezoeker, na enige verwarring, nieuwsgierig de tijd voor neemt.

Jaap Röell april 2021

Frank Eerhart is ook dichter. Speciaal voor deze tentoonstelling Ferro, schreef hij:

delven, het oer

erts uit aderen

stroomt in een vloed

als stollend bloed tot ijzer

het wordt beklonken

in vonken behamerd

tot onmisbaar object

een hak om aarde

om te wroeten, waarde

vol leven zaaien

tot bloei, tot oogst

Website Frank Eerhart >https://www.frankeerhart.nl/

Weergaven: 98

Geef een lidmaatschap cadeau!

Kent u iemand met een interesse voor verre culturen?

Dan is het misschien een idee die persoon het lidmaatschap van onze vereniging Tribale Kunst en Cultuur cadeau te geven.

Kijkt u eens op onze website rond.

Als u denkt dat dit passend is voor de persoon die u een cadeau wil geven, vul dan hier ons adres-formulier in. Dan nemen wij per email contact met u op.

Als u voorafgaand vragen heeft kunt u die hier stellen.

Een vol jaar voor één lid kost € 35,- euro, indien de partner ook lid wordt € 50,- vanaf juni kost het respectievelijk € 17,50 of € 25,-.

Weergaven: 96

Tribale Kunst van maart vol kunst en cultuur

Tribale Kunst is het kwartaalblad van onze vereniging Tribale Kunst en Cultuur. In het blad verschijnen artikelen van leden van de vereniging over bijzondere objecten en verzamelingen, maar vooral ook over de culturele achtergrond van de objecten die verzameld worden of wetenswaardigheden over de antropologie en de kunstwereld .

Er is een kleine voorraad oude nummers  aanwezig. Tegen een geringe vergoeding  kunnen deze worden toegezonden. Informatie over beschikbare nummers en toezending:  tkcredactie@gmail.com .

U kunt het blad ontvangen door lid te worden van de Vereniging. U krijgt dan gelijktijdig vele andere mogelijkheden voor activiteiten, kennismaking met andere verzamelaars en geïnteresseerden. Wilt u meer weten dan kunt u hier kijken en/of even door onze website bladeren.

Weergaven: 111

Onderzoek naar verzamelaars van Afrikaanse tribale objecten tijdens de Corona epidemie.

Met de wereldwijde COVID-19-pandemie die velen in een lokale quarantaine dwingt, heeft de Afrikaanse kunstmarkt nog nooit zoveel ontwrichting meegemaakt. In 2020 werden kunstbeurzen geannuleerd, galerijen gesloten, veilingen opnieuw gepland en verzamelaars beperkt om persoonlijk met kunst bezig te zijn. Wereldwijde beperkingen hebben verzamelaars gedwongen alternatieve manieren te vinden om te kopen – meer verzamelaars dan ooit kopen kunst online. Om beter te begrijpen hoe de huidige pandemie verzamelbeslissingen beïnvloedt, heeft ÌMỌ̀ DÁRA wereldwijd een onderzoek uitgevoerd onder 230 inzamelaars.

De studie onderzocht verschillende belangrijke onderwerpen, waaronder:
> Het huidige profiel van Afrikaanse kunstverzamelaars,
> Aandachtsgebieden bij het verzamelen
> De impact van de pandemie op budgetten
> Hoe COVID-19 de interacties van verzamelaars met kunst beïnvloedt.

Weergaven: 128

Nigeria en het British Museum plannen voor een groot Museum op de plaats van het oude koninkrijk Benin.

Zie ook artnet.com

Het aanstaande Edo Museum of West African Art (EMOWAA) in Benin City, Nigeria, wordt gepland bovenop een schat aan cultureel erfgoed. Waardevolle archeologische overblijfselen uit het voormalige koninkrijk Benin liggen begraven onder de voorgestelde locatie voor het aanstaande door David Adjaye ontworpen museum, dat zowel ruïnes als kunstvoorwerpen uit het voormalige koninkrijk zal herbergen die nooit volledig zijn onderzocht. In een poging om nauwere culturele banden met Nigeria te onderhouden tegen de achtergrond van een griezelige koloniale geschiedenis – waaronder de massale plundering van het koninklijk paleis van Benin door Britse troepen in de 19e eeuw – helpt het British Museum teams op de grond bij het opgraven van de ruïnes. Een ambitieus project van $ 4 miljoen dat begint in 2021. In tegenstelling tot de culturele artefacten die werden gemaakt in de 19e eeuw, die tegenwoordig verspreid zijn over vele musea in Europa en de VS, zullen objecten die zijn opgegraven als onderdeel van het vijfjarige EMOWAA Archaeology Project in Nigeria blijven en deel gaan uitmaken van de toekomstige museumcollecties. en tentoonstellingen.

Wij (redactie van de website van de Vereniging Tribale Kunst) verwachten dat dit museum – als het goed beheerd wordt – een sterk argument gaat vormen om topstukken uit tribale kunst collecties terug te laten keren naar Nigeria.

Weergaven: 214

Footprints december 2020 is uit

U kunt zich inschrijven voor de nieuwsbrief door een mailtje te sturen naar footprints@xs4all.nl of u kunt deze nieuwsbrief hier uit archief downloaden.

Footprints is de nieuwsbrief van de Vereniging Tribale Kunst en Cultuur. De nieuwsbrief komt 10 maal per jaar uit en biedt iedere keer nieuws over Exposities, over boeken, en bijzondere websites, verschaft downloadlinks naar artikelen over Tribale Kunst en etnografieën van volkeren en nog vele andere zaken.

Weergaven: 104

TKC wenst u een gelukkig, gezond, kunstzinnig en cultureel hoogstaand 2021

http://www.metmuseum.org/art/collection/search/312289

Metropolitan museum of art

Title: Figure: Equestrian
Date: 16th–18th century
Geography: Mali
Culture: Dogon peoples
Medium: Wood
Dimensions: H. 27 1/2 in. × W. 7 in. × D. 16 3/4 in. (69.9 × 17.8 × 42.5 cm)
Classification: Wood-Sculpture
Credit Line: The Michael C. Rockefeller Memorial Collection, Bequest of Nelson A. Rockefeller, 1979
Accession Number: 1979.206.85

Weergaven: 110

Tribale Kunst december 2020 weer vol schoonheid en inzicht

Tribale Kunst is het kwartaalblad van onze vereniging Tribale Kunst en Cultuur. In het blad verschijnen artikelen van leden van de vereniging over bijzondere objecten en verzamelingen, maar vooral ook over de culturele achtergrond van de objecten die verzameld worden of die we op een andere manier kennen.

Er is een kleine voorraad oude nummers  aanwezig. Tegen een geringe vergoeding  kunnen deze worden toegezonden. Informatie over beschikbare nummers en toezending:  tkcredactie@gmail.com .

U kunt het blad ontvangen door lid te worden van de Vereniging. U krijgt dan gelijktijdig vele andere mogelijkheden voor activiteiten, kennismaking met andere verzamelaars en geïnteresseerden. Wilt u meer weten dan kunt u hier kijken en/of even door onze website bladeren.

Weergaven: 119

De nieuwe Footprints voor november 2020 is uit!!

Footprints is de nieuwsbrief van de Vereniging Tribale Kunst en Cultuur. De nieuwsbrief komt 10 maal per jaar uit en biedt iedere keer nieuws over Exposities, over boeken, en bijzondere websites, verschaft downloadlinks naar artikelen over Tribale Kunst en etnografieën van volkeren en nog vele andere zaken.

U kunt zich inschrijven voor de nieuwsbrief door een mailtje te sturen naar footprints@xs4all.nl of u kunt deze nieuwsbrief hier uit archief downloaden.

Weergaven: 124

De nieuwsbrief september 2020 van onze vereniging is uit.

Opgeven voor de nieuwsbrief kunt u via: footprints@xs4all.nl

Deze Footprints bevat weer een aangename keur aan Websels (interessante links op internet), Boeken, Beursen en veilingen. Leden van onze vereniging vinden er belangrijk verenigingsnieuws en zij ontvangen ook regelmatig een PDF met door andere leden aangeboden Tribale Kunst objecten. De laatste noemen wij “Beurs Online” en vervangt de beurs van de vereniging in april die vanwege Corona maatregelen is afgelast.

Weergaven: 133

Brafa uitgesteld naar 23 tot 30 januari 2022

Tijdens de Buitengewone Algemene Vergadering van donderdag 1 oktober jl. hebben de leden van de VZW Antiekbeurs van België, de organisator van BRAFA in Brussel, besloten de 66ste editie van de beurs uit te stellen naar januari 2022.

De onzekerheden omtrent de huidige coronapandemie in Europa vormen de belangrijkste reden van dit uitstel. BRAFA is de eerste internationale kunstbeurs van het jaar en telt gemiddeld 130 exposanten, van wie twee derde uit het buitenland komt. Vorig jaar trok de beurs een recordaantal van 68.000 bezoekers, verzamelaars en handelaren, van wie een groot aantal afkomstig was uit de buurlanden.

Er bestond echter een reële kans dat we het enkele weken vóór de opening hadden moeten annuleren. Aan het organiseren van een evenement als BRAFA gaan enkele maanden van voorbereiding vooraf en er zijn veel partijen bij betrokken.

Het was uiteraard een zeer moeilijke beslissing. We wilden vooral geen ondoordachte risico’s nemen voor onze bezoekers en exposanten. Daarom hebben we de tijd genomen om te overleggen met vertegenwoordigers van lokale overheden, wetenschappers, collega’s van andere grote evenementen en natuurlijk onze exposanten en partners.

Alle projecten en inspanningen zijn vanaf nu gericht op de 2022 editie van BRAFA, die plaatsvindt van 23 tot en met 30 januari.

Zie: www.brafa.art

Weergaven: 173

Activisten lopen weg met beeld uit Afrika Museum

Franssprekende activisten hebben geprobeerd een beeldje te stelen uit het Afrika Museum in Berg en Dal. Dat is te zien op beelden die ze op YouTube hebben gezet.

Lees hier het hele bericht van de NOS

De activisten hebben het beeld meegenomen omdat zij menen dat het Afrika Museum bijna een half miljoen spullen herbergt die geplunderd en gestolen zouden zijn tijdens de kolonisatie in Afrika. “We brengen alles terug naar huis. Het is ons erfgoed”, staat er in een begeleidende tekst onder de video.

Het Afrika Museum heeft al enige tijd geleden het beleid met betrekking tot teruggave van koloniale collecties vastgesteld. U vindt hier de Nederlandse uitleg en de Engelse beleidstekst.

Weergaven: 149

Longread bij het tijdschrift Tribale Kunst september 2020 over de Belgische kolonist Alexandre Delcommune, Congo tijdens de jaren 1874-1893.

In het artikel wordt de avontuurlijke episode beschreven uit de beginperiode van de kolonisering van Congo, met commerciële vestigingen vanuit Nederland, Frankrijk, Engeland, Portugal. Een periode waarin iedereen nog het ‘recht’ had om initiatief te nemen en een handelsonderneming te vestigen. Zo was de Nederlander Anton Greshoff er ooit handelsagent voor de Nieuwe Afrikaanse Handels-Vennootschap, ook wel de Hollandaise genaamd.
Het speelt in een tijd waarin de lokale bevolking nog een reële macht had met een gewoonterecht dat naast het recht van de Europeanen bestond, waarin koningen en chefs nog de lokale macht uitoefenden, waar de Europeanen nog een taks betaalden aan de Congolese leiders voor elke handelswaar die werd aangekocht.

Weergaven: 177

Fotogalerij van John Watt Beattie

In het nu onlangs verschenen september nummer van Tribale Kunst vindt u op pagina 18 en 19 een artikel en fotogalerij van John Watt Beattie. Op de website vindt u een uitgebreidere fotogalerij.

John Watt Beattie emigreerde op negentienjarige leeftijd in 1878 naar Tasmanië. Nadat hij zich de eerste jaren, met weinig succes, met de schapenteelt had bezig gehouden, nam hij al snel een fotostudio over om zich in de jaren die volgden tot een vooraanstaande fotograaf te ontwikkelen. Later verlegde hij zijn interesse van de studio naar de wereld buiten. Op een vijf maanden durende expeditie in 1906 door de Stille Oceaan, met het schip de Southern Cross, deed hij tal van eilanden aan, waaronder de Salomonseilanden. Zijn foto’s getuigen van zijn interesse in de mens en cultuur.

Weergaven: 309